کنیبالیزیشن در سئو زمانی رخ می دهد که چندین صفحه از سایت شما برای یک عبارت جستجو مشخص به رقابت پردازند. به طور خلاصه، این مسئله زمانی شکل می گیرد که محتوای مشابه در سایت وجود داشته باشد و گوگل قادر نباشد مشخص کند که کدام صفحه باید برای آن عبارت در نتایج جستجو نمایش داده شود. این وضعیت اغلب برای اصطلاحات عمومی و بدون صفحه فرود مشخص به وجود می آید.

در این مقاله از رویال سایت، به بررسی پاسخ کنیبالیزیشن چیست، خطرات مرتبط با آن و همچنین روش های شناسایی و رفع این مشکل می پردازیم تا به بهبود رتبه بندی سایت شما کمک کنیم.

کنیبالیزیشن چیست؟ (cannibalization)

یکی از سوالاتی که اغلب برای سئو کاران پیش می آید این است که کنیبالیزیشن چیست؟ مفهوم کنیبالیزیشن در سئو زمانی مطرح می شود که چندین صفحه از یک وب سایت برای یک یا چند کلمه کلیدی مشابه بهینه شده باشند. در چنین شرایطی، گوگل با این چالش روبرو می شود که نمی تواند به راحتی تشخیص دهد کدام صفحه بهترین پاسخ را برای جستجوی کاربر ارائه می دهد. بنابراین، ممکن است موتور جستجو هر دو یا چند صفحه را در نتایج خود نمایش دهد و تصمیم گیری نهایی را به عهده کاربر بگذارد.

این وضعیت به یک مشکل تبدیل می شود زمانی که صفحات دارای موضوعات و اهداف یکسان باشند و کاربران تفاوت محسوسی بین آن ها نبینند. نتیجه این می شود که کاربران به صورت تصادفی روی یک صفحه کلیک می کنند، که این امر باعث می شود هر صفحه نتواند جایگاه و کلیک های بهینه ای کسب کند. در واقع، صفحات سایت به جای رقابت با سایت های دیگر، در رتبه بندی گوگل درحال رقابت با صفحات دیگر همان سایت هستند، و به این ترتیب فرصت های کسب رتبه های بهتر یکدیگر را از بین می برند. برای جلوگیری از این وضعیت، مدیریت دقیق و هوشمندانه محتوای سایت ضروری است.

عبارت Cannibalization در دنیای بازاریابی چه معنایی دارد؟

کنیبالیزیشن تنها مختص به سئو نیست بلکه در بازاریابی و فروش نیز نقش مهمی ایفا می کند. این مفهوم زمانی مطرح می شود که یک محصول جدید معرفی شده توسط یک برند، فروش محصولات قبلی آن برند را تحت الشعاع قرار دهد. به عنوان مثال، شرکت اپل را در نظر بگیرید که هر سال مدل های جدیدی از گوشی های خود را وارد بازار می کند. با عرضه گوشی آیفون پرو مکس 16، ممکن است فروش گوشی آیفون پرو مکس 13 کاهش یابد. این همپوشانی در عرضه محصولات می تواند باعث سردرگمی خریداران و افزایش هزینه های تولید و بازاریابی شود. به همین دلیل، با معرفی یک محصول جدید، اغلب تولید و عرضه مدل های مشابه قبلی متوقف می شود.

با این حال، هر محصول جدیدی به معنای رقابت مستقیم با مدل های موجود نیست. برای مثال، زمانی که سامسونگ مدل A51 را وارد بازار می کند، این محصول برای هدف گیری بخش دیگری از مشتریان طراحی شده است و نمی تواند بر فروش مدل های پرچم دار تأثیر مستقیم بگذارد. در عوض، به گسترش سهم بازار سامسونگ کمک می کند و نیازهای گروه های متنوع تری از مشتریان را برآورده می سازد.

چرا کنیبالیزیشن به سئو سایت آسیب می زند؟

کنیبالیزیشن یکی از چالش های مهم در سئو است که می تواند به دیده شدن و رتبه بندی سایت شما آسیب بزند. از مهم ترین نکاتی که باید درک کنیم این است که وجود چندین صفحه با کلیدواژه مشابه، تا زمانی که اهداف این صفحات متفاوت باشد، کنیبالیزیشن محسوب نمی شود. در اینجا برخی از مشکلات رایجی که کنیبالیزیشن می تواند در سایت ایجاد کند را بررسی می کنیم.

1) تغییر جایگاه صفحات در نتایج جستجو

گاهی پیش می آید که سایت در نتایج جستجو برای یک کلیدواژه خاص جایگاه دارد، اما با گذشت زمان، صفحات مختلفی از سایت برای آن کلیدواژه در گوگل نمایش داده می شوند. این تغییر مکرر URL ها نشان دهنده این است که گوگل قادر به تشخیص دقیق صفحه اصلی نیست. مثلاً ممکن است یک صفحه با نرخ کلیک بالا توسط صفحه دیگری که نرخ کلیک پایین تری دارد، کنیبال شود. در نتیجه، گوگل این صفحات را به صورت متناوب برای کاربران نمایش می دهد، و این امر باعث می شود صفحه ای که به عنوان صفحه اصلی مدنظر بوده، شانس جذب ترافیک بیشتر را از دست بدهد.

2) سخت تر شدن انتخاب و هدف گذاری

در مواقعی که دو صفحه از سایت به خوبی پاسخگوی نیاز کاربران هستند و هر دو در نتایج جستجو نمایان می شوند، انتخاب میان آن ها می تواند چالش برانگیز شود. حتی وقتی به لینک سازی داخلی و خارجی می پردازیم، تصمیم گیری در مورد اینکه کدام صفحه باید اولویت بالاتری داشته باشد، دشوار می شود.

در چنین شرایطی، اعتبار و ارزش صفحات به جای اینکه بر روی یک صفحه متمرکز شود، میان چند صفحه تقسیم می شود. این وضعیت باعث می شود هیچ یک از صفحات به اندازه کافی قدرتمند نباشند تا جایگاه بالاتری را در نتایج جستجو کسب کنند. بنابراین، برنامه ریزی و هدف گذاری مؤثر سخت تر می گردد و ممکن است فرصت های بهینه تری از دست بروند.

3) نوسان رتبه و جایگاه صفحات در سرپ گوگل

یکی از اثرات کنیبالیزیشن کلیدواژه، نوسان رتبه و جایگاه صفحات در نتایج جستجو است. وقتی صفحه هدف تغییر می کند، معمولاً جایگاه در نتایج نیز دچار تغییر می شود. بررسی داده ها نشان می دهد که رتبه سایت در یک عبارت خاص به طور ناگهانی دچار تغییرات می شود. به عنوان مثال، ممکن است یک صفحه در رتبه ۴ و صفحه دیگری در رتبه ۸ قرار گیرد و به همین ترتیب، جایگاه سایت برای آن عبارت کلیدی دائماً تغییر کند. این تغییرات مداوم می تواند انسجام استراتژی سئو و اجرای برنامه ریزی های دقیق را دشوار کند.

4) کاهش نرخ تبدیل

نرخ تبدیل یکی از معیارهای کلیدی برای اندازه گیری موفقیت در بسیاری از استراتژی های سئو است. هدف نهایی اکثر کمپین های سئو، بهبود این نرخ است. اما در شرایط کنیبالیزیشن، احتمال اینکه تمامی صفحات به یک اندازه به موفقیت دست یابند، کاهش می یابد. معمولاً یکی از صفحات نرخ تبدیل بالاتری نسبت به دیگران دارد.

چگونه کنیبالیزیشن را شناسایی کنیم؟

شناسایی کنیبالیزیشن کلمات کلیدی می تواند ساده تر از آن چیزی باشد که انتظار دارید. درک این مسئله که کنیبالیزیشن چیست و چه تأثیراتی دارد، به شما کمک می کند تا به شیوه ای مؤثرتر از آن جلوگیری کنید. برای تشخیص این مشکل، ابتدا بهتر است محتوای خود را با استفاده از ابزارهای سئو مورد بررسی قرار دهید. ابزارهایی نظیر Google Analytics و Search Console به شما امکان می دهند تا کلمات کلیدی خود را ردیابی کنید. همچنین، سرویس هایی مثل SEMRush و Ahrefs می توانند در این زمینه مفید باشند.

پیش از اینکه ابزارهای پیشرفته را به کار گیرید، می توانید از یک روش ساده اما مؤثر استفاده کنید. نام دامنه سایت خود را در گوگل جستجو کنید و ببینید که چه تعداد از صفحات با یک کلمه کلیدی خاص رتبه بندی شده اند. این روش به شما کمک می کند تا متوجه شوید آیا چندین صفحه از سایت شما برای همان کلیدواژه در حال رقابت هستند یا خیر.

1. Keylogs Keyword Cannibalization Checker

برای استفاده از این ابزار، کافی است با حساب کاربری گوگل خود که به وب سایت تان متصل است وارد شوید. این ابزار به طور خودکار اطلاعات مورد نیاز را بررسی می کند. همچنین، Keylogs دوره ی آزمایشی رایگانی ارائه می دهد که به شما اجازه می دهد کارایی ابزار را ارزیابی کنید.

2. ابزار ردیابی SEMrush

SEMrush یک ابزار محبوب و جامع برای ردیابی و مدیریت سئو است. این ابزار غیر رایگان به شما اجازه می دهد تا از گزارش های کنیبالیزیشن استفاده کرده و رتبه ی کلمات کلیدی خود را تحلیل کنید. در بخش SEMrush Positioning Tool می توانید به اطلاعات دقیق تری دسترسی پیدا کنید.

3. کنسول جستجوی گوگل

با استفاده از گزارش عملکرد در کنسول جستجوی گوگل، می توانید به پرس وجوهای کاربران و عباراتی که آنها را به وب سایت شما هدایت کرده اند دسترسی پیدا کنید. در تب صفحات، می توانید ببینید که کدام URL ها برای کلمات خاص رتبه بندی شده اند. اگر بیش از یک URL برای یک کلمه کلیدی یکسان رتبه گرفته باشد، احتمالاً با مشکل کنیبالیزیشن مواجه هستید.

4. SEOScout Cannibalization Checker

این ابزار گزینه ای جایگزین برای مدیریت کلمات کلیدی به شما می دهد. تنها با ایجاد یک حساب کاربری رایگان و ورود دامنه ی سایت تان، می توانید گزارشی از کلمات کلیدی تکراری دریافت کنید. این ابزار به شما کمک می کند تا به سرعت مشکلات کنیبالیزیشن را شناسایی و رفع کنید.

چگونه مشکل کنیبالیزیشن را حل کنیم؟

وقتی صفحات همدیگر را می بلعند و ترافیک باارزش شما را جذب می کنند، زمان آن رسیده که با این مشکل روبه رو شوید. باید بدانید که برای حل مشکل کنیبالیزیشن، یک روش ثابت وجود ندارد. به عبارتی، نمی توان همه مسائل را با یک راه حل برطرف کرد. در اینجا به برخی از راه حل های معمول اشاره می کنیم که اثربخشی آنها در شرایط مختلف اثبات شده است.

روش اول؛ حذف و ریدایرکت 301 صفحات

برای حل مشکل کنیبالیزیشن در سایت، یکی از راه های موثر استفاده از ریدایرکت 301 است. وقتی چند صفحه با محتوای مشابه داریم که با هم رقابت می کنند، می توانیم بهترین صفحه را انتخاب و صفحات اضافی را حذف کنیم. ابتدا باید با بررسی لینک های ورودی، ترافیک و رتبه صفحات در گوگل، صفحه ای را انتخاب کنیم که عملکرد بهتری دارد. سپس با استفاده از ریدایرکت 301، ارزش صفحات دیگر را به این صفحه انتقال دهیم و گوگل و کاربران را به سمت این صفحه هدایت کنیم. این روش ساده است اما باید دقت کنیم تا پس از حذف صفحات، لینک های ورودی به روز شوند تا از مشکلات لینک های شکسته جلوگیری کنیم.

البته ادغام محتواهای ارزشمند این صفحات در یک صفحه جامع تر است. قبل از حذف، محتوای صفحات را بررسی کرده و متن، تصاویر یا ویدئوهای مفید را به صفحه انتخابی منتقل کنیم. با بازبینی و تکمیل محتوا، می توانیم تجربه کاربری بهتری ارائه دهیم و از تمامی منابع بهینه استفاده کنیم.

روش دوم؛ حل مشکل کنیبالیزیشن با استفاده از تگ کنونیکال

در برخی موارد، نمی توان صفحات مشابه را به سادگی حذف کرد یا ریدایرکت 301 انجام داد، زیرا این صفحات همچنان برای کاربران مفید هستند، هرچند در استراتژی سئو سایت جایگاهی ندارند. برای مثال، در یک فروشگاه آنلاین، با فیلتر کردن محصولات یا استفاده از گزینه های مرتب سازی، صفحات جدیدی با آدرس های داینامیک ایجاد می شوند که هدف یا محتوای متفاوتی ندارند. اگر این صفحات به طور جداگانه توسط گوگل ایندکس شوند، نه تنها با یکدیگر رقابت می کنند، بلکه منجر به اتلاف بودجه خزنده نیز می شوند. در چنین شرایطی، استفاده از تگ کنونیکال راه حل مناسبی است.

گاهی اوقات، جزئیات کوچک و نادیده گیری آنها می تواند ناخواسته منجر به کنیبالیزیشن شود. مثلاً اگر یک محصول در سه رنگ مختلف موجود باشد و با تغییر رنگ، URL تغییر کند اما اطلاعات صفحه ثابت بماند، سه صفحه با URLهای متفاوت و محتوای یکسان خواهیم داشت. در صورتی که از تگ کنونیکال برای این صفحات استفاده نکنیم، تعداد زیادی صفحه با محتوای تکراری ایجاد می شود که تشخیص آنها را برای گوگل دشوار می سازد.

با استفاده از تگ کنونیکال، می توانیم به گوگل بگوییم کدام صفحه را برای ایندکس و رتبه بندی انتخاب کند، بدون آنکه نیاز به حذف سایر صفحات باشد. کنونیکال یکی از مفاهیم پیچیده و حائز اهمیت در سئو است. برای راهنمایی بیشتر، می توانید از خدمات مشاور سئو آنلاین از مجموعه رویال سایت استفاده کنید.

روش سوم؛ استفاده از تگ Noindex

برای حل مشکلات کنیبالیزیشن، یکی از روش های مؤثر استفاده از تگ noindex است. این روش زمانی به کار می آید که حذف یا ریدایرکت صفحات مسأله ساز امکان پذیر نباشد و بتوان آدرس صفحات را به طور قابل پیش بینی نگه داشت. با قراردادن تگ noindex در بخش هدری صفحات، می توانیم از ایندکس شدن آن ها توسط گوگل جلوگیری کنیم.

< meta name=”robots” content=”noindex, follow” />

این روش به ما امکان می دهد تمامی صفحات را در سایت حفظ کنیم، اما تنها صفحاتی که این تگ را ندارند، توسط گوگل شناخته و در نتایج جستجو نمایش داده شوند. این گونه می توان از نمایش چندین صفحه ی مشابه در نتایج جستجو جلوگیری کرد.

در نظر داشته باشید که می توان دسترسی به صفحات سایت را از طریق فایل Robots.txt نیز محدود کرد، اما گاهی گوگل ممکن است این تنظیمات را نادیده بگیرد و صفحات را ایندکس کند. بنابراین، توصیه می شود برای اطمینان بیشتر از تگ noindex استفاده شود.

همچنین، هنگامی که این روش را به کار می گیرید، اطمینان حاصل کنید که آدرس این صفحات در نقشه سایت قرار نداشته باشد. آشنا نبودن با این مفهوم می تواند مشکلاتی ایجاد کند، لذا پیشنهاد می کنیم مقالات آموزش سئو وردپرس رایگان را مطالعه کنید.

سخن پایانی

در این مقاله با “کنیبالیزیشن چیست” و اصول و روش های متعددی برای شناسایی کنیبالیزیشن آشنا شدیم، اما ممکن است برای اجرای راه حل های مناسب و متناسب با ساختار سایتتان، به مشورت با یک متخصص سئو در شیراز نیاز پیدا کنید. اگر همچنان نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، پیشنهاد می کنیم مشکل خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در رویال سایت با پاسخ های تخصصی شما را راهنمایی کنند.